Komputer hissələri Qiymətləri

Kompüter hissələri dedikdə nə başa düşülür? Bu sual bəlkə də kompüterdən istifadə edən bir çox insan üçün aydın olmaya bilər. Əslində kompüterin içərisində müxtəlif hissələr var və bu hissələr bir-biri ilə əlaqəli şəkildə çalışır. Prosessor, ana plata, RAM, sərt disk, video kart, enerji bloku, soyutma sistemi və digər komponentlər kompüterin əsas hissələridir. Bu hissələrin hər biri bir orqan kimidir. Məsələn, prosessor beynimiz kimidir, məlumatları analiz edir və idarə edir.
RAM qısa müddətli yaddaşdır, gördüyümüz işlərin tez yadda qalmasını təmin edir. Video kart isə görüntülərin keyfiyyətli şəkildə göstərilməsini təmin edir. Enerji bloku bütün bu hissələrin işləməsi üçün gərəkli olan elektrik enerjisini bərabər şəkildə paylayır. Soyutma sistemi isə bu hissələrin çox qızmamasını təmin edir, çünki qızma sistemin dayanmasına və ya sıradan çıxmasına səbəb ola bilər.
Bu hissələrin bir-biri ilə ahəngli işləməsi kompüterin sürətli, dayanıqlı və problemsiz işləməsini təmin edir. Əgər siz filmlərə baxırsınız, sənədlərlə işləyirsinizsə sizə orta səviyyəli komponentlər kifayət edə bilər. Amma dizayner işləyirsinizsə, ağır qrafik proqramlarla və ya oyunlarla məşğulsunuzsa, o zaman mütləq daha güclü və müasir hissələrə ehtiyacınız var. Yəni istifadə məqsədiniz hansısa hissənin nə dərəcədə güclü və ya zəif olmasına qərar verir.
Bəzən insanlar kompüterdə problem yaşadıqda elə düşünür ki, bütün sistem köhnəlib və yeni kompüter almaq lazımdır. Əslində isə çox vaxt problemi yalnız bir və ya iki hissənin dəyişdirilməsi ilə həll etmək mümkündür. Məsələn, kompüteriniz yavaş işləyirsə, RAM artırmaq və ya sərt diski SSD ilə əvəz etmək kifayət edə bilər. Bu həm daha az xərclə başa gəlir, həm də mövcud kompüterdən daha yaxşı istifadə etməyə imkan verir.
Bu yazıda kompüter hissələrinin nə qədər vacib olduğunu daha ətraflı izah edəcəyik. Hər bir komponentin funksiyası, hansı hissələrin hansı məqsədlə istifadə olunduğu, onların qiymətlərinə təsir edən amillər və bu hissələri QiYMETLERI.AZ saytında necə daha sərfəli almaq olar kimi suallara aydınlıq gətirəcəyik.

Kompüter yığımında əsas rol oynayan hissələr

Kompüter yığımı zamanı düzgün komponent seçimi sistemin ümumi performansına, sabitliyinə və uzunömürlülüyünə birbaşa təsir edir. Hər bir hissə müəyyən funksiyanı yerinə yetirir və digər hissələrlə tam uyğunluq içində işləməlidir. Bu baxımdan kompüter yığımında əsas rol oynayan hissələri düzgün müəyyənləşdirmək və seçim zamanı texniki xüsusiyyətləri dəqiq qiymətləndirmək vacibdir.

Ana plata

Ana plata kompüterin bünövrəsini təşkil edir. Bütün prosessor, RAM, video kart, yaddaş qurğuları və digər periferik avadanlıqlar məhz bu lövhə üzərində birləşir. Anakart seçərkən onun prosessorla uyğunluğu, RAM növü və maksimum dəstəklənən həcmi, genişlənmə yuvaları , portların sayı və əlavə texnologiyaları nəzərə alınmalıdır. Əgər uyğun anakart seçilməzsə, digər komponentlər düzgün işləməyəcək və bu da həm sistem sabitliyinə, həm də gələcəkdə təkmilləşdirmə imkanlarına mane olacaq. Məsələn, DDR5 RAM ilə işləyən bir prosessor DDR4 dəstəkləyən ana plataya uyğun gəlməyəcək. Gələcəkdə əlavə RAM, video kart və ya SSD əlavə etmək planlaşdırılırsa, genişlənmə slotlarının olması önəmlidir. Beləliklə, ana plata həm sistemin əsas əlaqələndirici lövhəsi, həm də inkişaf üçün açar platforma rolunu oynayır.

Prosessor

Prosessor kompüterin məlumat emalı mərkəzidir. O, sistemdəki bütün prosesləri yerinə yetirən əsas icraedici orqandır. Seçim zamanı əsas göstəricilər nüvə sayı, tezlik, keşi, istilik yayma səviyyəsi və istifadə məqsədidir. Əgər kompüter əsasən sənədlərlə işləmək və internetdə gəzinmək üçün nəzərdə tutulubsa, Intel Core i3 və ya AMD Ryzen 3 kimi modellər kifayət edəcək. Lakin oyunlar, dizayn, render və montaj kimi resurs tələb edən işlər üçün Intel Core i7, i9 və ya AMD Ryzen 7, 9 seriyası daha uyğundur. Bu modellər çoxnüvəli və yüksək tezlikli olduğundan bir neçə prosesi eyni anda sürətlə yerinə yetirə bilir. Prosessor seçimi həmçinin anakartla uyğun olmalı, yəni uyğun soket və çipsetə malik olmalıdır. Düzgün CPU seçimi sistemin ümumi performansını müəyyənləşdirən əsas faktorlardan biridir.

Operativ yaddaş

RAM kompüterin qısa müddətli yaddaşıdır. Eyni anda neçə prosesin yerinə yetirilə biləcəyini müəyyən edir. Proqramların daha sürətli açılması, brauzerdə çox sayda səhifənin eyni anda işləməsi, video redaktə və dizayn proqramlarının ləngimədən işləməsi RAM-ın həcmi və sürəti ilə birbaşa bağlıdır. Müasir sistemlər üçün 8GB RAM minimum tələbat hesab olunur. Əgər istifadəçi oyun oynayırsa, dizayn və video montajla məşğuldursa və ya eyni anda çoxsaylı proqramdan istifadə edirsə, 16GB və ya 32GB RAM tövsiyə olunur. RAM seçərkən onun növü , tezliyi və gecikmə dəyəri də nəzərə alınmalıdır. Ana platada mövcud olan RAM slotlarının sayı və maksimum dəstəklənən tutum da vacib məqamdır. RAM kifayət qədər deyilsə, əməliyyat sisteminin sürəti azalacaq və proqramlar arasında keçidlər zamanı gecikmələr yaranacaq. Lakin lazımi qədər RAM olduqda sistem daha sabit və axıcı işləyir, bu da istifadəçinin məhsuldarlığını artırır.

Video kart və GPU

Video kart və ya qrafik prosessor kompüterin görüntülərlə bağlı bütün əməliyyatlarını yerinə yetirən əsas komponentdir. Əgər istifadəçi gündəlik işlər və ya ofis proqramları ilə kifayətlənirsə, inteqrasiya olunmuş video kartlar kifayət edə bilər. Lakin oyun oynayanlar, video redaktə ilə məşğul olanlar, 3D modelləşdirmə və ya render kimi qrafik cəhətdən ağır proqramlarda işləyənlər üçün mütləq ayrılmış video kart tələb olunur. Bazarda ən çox seçilən video kart istehsalçıları NVIDIA və AMD şirkətləridir. NVIDIA-nın GeForce seriyası oyun və dizayn üçün uyğun hesab olunur. Quadro seriyası peşəkar iş stansiyaları üçün nəzərdə tutulub. AMD Radeon seriyası da yüksək keyfiyyətli görüntü və performans təqdim edir. Video kartın yaddaşı, nüvə sayı, sürəti və soyutma sistemi seçimi zamanı nəzərə alınmalı əsas göstəricilərdəndir. Güclü GPU sistemin ümumi performansını artırmaqla yanaşı, vizual keyfiyyət və real vaxt emalı imkanlarını da genişləndirir.

Sərt disk və SSD

Kompüterin yaddaş qurğuları iki əsas tipə bölünür. ənənəvi sərt disklər və ya HDD, müasir SSD-lər . HDD-lər böyük tutuma malikdir və daha ucuz başa gəlir, lakin işləmə sürəti aşağıdır. Əvəzində SSD-lər elektron əsaslı yaddaşdır və məlumatların oxunması və yazılması çox sürətlidir. SSD istifadə edən sistemlərdə əməliyyat sistemi və proqramlar daha sürətli açılır, fayl köçürmələri isə saniyələr içində başa çatır. Ən uyğun yanaşma həm SSD, həm də HDD birlikdə istifadə etməkdir: SSD əməliyyat sistemi və əsas proqramlar üçün, HDD isə böyük həcmli faylların saxlanması üçün istifadə olunur. Belə konfiqurasiya həm sürəti, həm də yaddaş tutumunu balanslaşdırır. SSD texnologiyasında NVMe və SATA interfeysləri mövcuddur. NVMe daha sürətli məlumat ötürmə imkanına malikdir. Yaddaş seçərkən tutum , interfeys növü və sürət göstəriciləri nəzərə alınmalıdır.

Enerji bloku

Enerji bloku kompüterin bütün komponentlərini elektriklə təmin edən vacib hissədir. Onun keyfiyyəti və gücü birbaşa sistemin sabit və təhlükəsiz işləməsinə təsir edir. Yəni yüksək performanslı prosessor və video karta malik bir kompüterdə zəif enerji bloku istifadə olunarsa, komponentlər zədələnə və ya sistem gözlənilmədən sönə bilər. Enerji bloku seçərkən ilk növbədə vatt gücü nəzərə alınmalıdır. Məsələn, sadə kompüterlər üçün 400-500W kifayət edirsə, oyun və dizayn sistemləri üçün 650-750W və ya daha çox güc tələb oluna bilər. 80 Plus sertifikatı olan PSU modelləri daha stabil enerji paylanması və yüksək səmərəlilik təqdim edir. Həddindən artıq voltaj, qısaqapanma və istilikə qarşı müdafiə enerji blokunun keyfiyyətini göstərən vacib amillərdəndir. Yəni uzunmüddətli və təhlükəsiz istifadə üçün yüksək keyfiyyətli PSU vacib komponentlərdən biridir.

Soyutma sistemləri

Soyutma sistemi kompüterin əsas komponentlərinin istiliyini idarə edən və sistemin sabitliyini qoruyan texnoloji həllər toplusudur. Kompüter işləyərkən prosessor, video kart və digər hissələr istilik yayır. Bu istilik vaxtında soyudulmasa, performans aşağı düşəcək, sistem donacaq və nəticədə komponentlər zədələnə bilər. Soyutma sistemləri əsasən hava soyutması və maye soyutması olaraq iki yerə ayrılır. Hava soyutması daha sərfəli və asan quraşdırıla bilən seçimdir. Yüksək sürətli fanlar vasitəsilə istilik komponentlərdən uzaqlaşdırılır. Maye soyutma isə daha effektivdir və əsasən yüksək performanslı sistemlərdə tətbiq olunur. Bu sistemlərdə istilik xüsusi maye ilə komponentlərdən uzaqlaşdırılır və soyuducu blok vasitəsilə sirkulyasiya edilir. Soyutma sisteminin keyfiyyəti və düzgün yerləşdirilməsi kompüterin ömrünü uzadır və səs səviyyəsini aşağı salır. Müasir korpuslarda toz filtrləri və ventilyasiya sistemi də sistemin qızmasının qarşısını almağa yardımçı olur. Beləliklə, düzgün soyutma sistemi olmadan heç bir güclü kompüter sabit və təhlükəsiz işləyə bilməz. Bu səbəbdən yığım zamanı soyutma məsələsi xüsusi diqqət tələb edir.

Komputer hissələrinin qiymətləri

Kompüter yığmaq və ya fərdi hissələrini təkmilləşdirmək istəyən hər kəs üçün əsas suallardan biri qiymətlərin necə formalaşdığı ilə bağlıdır. QiYMETLERI.AZ saytında eyni kateqoriyaya aid müxtəlif qiymətə təklif olunan komponentlər mövcuddur və bu fərqlər heç də təsadüfi deyil. Kompüter hissələrinin qiymətinə təsir edən amillər müxtəlif sahələri əhatə edir. Texnoloji yeniliklərdən tutmuş brend dəyərinə və istehsal ölkəsinə qədər.

Brend və istehsalçı ölkə

Brend dəyəri kompüter hissələrinin qiymətində əsas rol oynayan amillərdən biridir. Tanınmış brendlər Intel, AMD, NVIDIA, Corsair, Kingston, MSI, ASUS, Gigabyte və digərləri istehsal keyfiyyəti, texniki dəstək və məhsul zəmanəti baxımından üstünlük təşkil etdiyindən onların təqdim etdiyi hissələr adətən daha yüksək qiymətə satılır. Bu brendlər özlərini bazarda etibarlı və uzunömürlü məhsullar təqdim edən şirkətlər kimi tanıdıblar. İstehsalçı ölkənin də məhsulun dəyərinə təsiri böyükdür. Məsələn, ABŞ, Yaponiya, Almaniya və Cənubi Koreya istehsalı komponentlər adətən daha yüksək texnoloji keyfiyyətə və dayanıqlılığa malik olur. Bu ölkələrdə texniki standartlar və istehsal nəzarəti yüksək səviyyədə olduğu üçün orada istehsal edilən hissələrin qiyməti də yüksəlir. Çin və Tayvan kimi ölkələrdə istehsal olunan məhsullar daha uyğun qiymətə təqdim olunsa da, bəzi hallarda onların uzunmüddətli etibarlılığı sual doğura bilər.

Texniki göstəricilər və funksionallıq

Hər bir kompüter hissəsinin texniki xüsusiyyətləri, prosessorun nüvələrinin sayı, tezlik səviyyəsi , RAM yaddaşının tipi və tutumu, video kartın VRAM miqdarı və yaddaş interfeysi qiymətə birbaşa təsir göstərir. Daha yüksək texniki göstəricilər məhsulun funksionallığını artırır və bu da öz növbəsində qiymətin artmasına səbəb olur. Məsələn, 4 nüvəli və 2.4GHz tezlikli bir prosessor, 8 nüvəli və 4.0GHz tezlikli prosessora nisbətən daha ucuz olacaq. Eyni qayda RAM üçün də keçərlidir. DDR5 RAM modulları DDR4-lə müqayisədə həm daha sürətli, həm də daha bahalıdır. Video kartlarda isə CUDA nüvələrinin sayı, yaddaşın növü və genişlik dərəcəsi performansa və qiymətə ciddi şəkildə təsir edir. Bu səbəbdən komponent alarkən yalnız qiymətə deyil, texniki göstəricilərin real istifadəyə uyğunluğuna da diqqət yetirilməlidir.

Yeni texnologiyalar və modellər

Texnologiya sahəsində inkişaf çox sürətli baş verir. Bu da o deməkdir ki, bazara demək olar hər il yeni model və texnologiyalar çıxır. Bu yeniliklər əvvəlki modellərlə müqayisədə daha sürətli, daha səmərəli və daha enerji qənaətli olur. Buna görə də yeni texnologiyaya əsaslanan hissələr adətən daha yüksək qiymətə satılır. Məsələn, PCIe 5.0 interfeysli SSD-lər, DDR5 RAM və ya NVIDIA RTX 4000 seriyası video kartlar bazara ilk daxil olduqda ən yüksək qiymətə malik olur.Yeni texnologiyalar daha uzun müddət istifadə oluna bilir və daha çox proqram və oyunla uyğunluq göstərir. Bu səbəbdən əgər büdcə imkan verirsə, yeni texnologiyalı modellərə üstünlük vermək gələcəkdə komponentləri dəyişdirmə ehtiyacını azaldır və nəticədə əlavə xərclərin qarşısını alır. Yeni modellərin çıxması ilə əvvəlki nəsil məhsulların qiyməti aşağı düşür.

Alıcılar üçün məsləhətlər

Kompüter yığmaq və ya hazır sistem seçmək istəyən istifadəçilər üçün düzgün qərar vermək bəzən çətin ola bilər. Hər bir komponentin bir-biri ilə uyğunluğu, texniki göstəricilərin istifadəyə nə qədər uyğun gəlməsi və büdcəyə uyğunluğu alıcının qarşısında duran əsas seçim meyarlarıdır. Uğurlu alış üçün sadəcə yüksək qiymətli məhsul seçmək kifayət etmir. Məqsədəuyğun, texniki cəhətdən düzgün və gələcəkdə problem yaratmayacaq sistem qurmaq əsas məqsəd olmalıdır.

Uyğunluq və ehtiyaclara uyğun seçim

Kompüter hissələrinin bir-biri ilə uyğunluğu sistemin ümumi sabitliyi və performansı üçün əsas şərtdir. Əgər alınan komponentlər bir-birini dəstəkləmirsə, bu həm maddi itkiyə, həm də vaxt itkisinə səbəb olacaq. Məsələn, alınan prosessorun soketi ana plataya uyğun deyilsə, sistem heç zaman işləməyəcək. Eyni zamanda RAM növü də anakartla uyğun olmalıdır. DDR4 dəstəkləyən ana plataya DDR5 yaddaş yerləşdirmək mümkün deyil. Digər uyğunluq məsələlərinə qrafik kartın ölçüsünün korpusa sığması, enerji blokunun kifayət qədər gücə malik olması və soyutma sisteminin komponentləri effektiv şəkildə sərinlədə bilməsi daxildir. Alıcı sistemin hansı məqsədlə istifadə olunacağını dəqiq müəyyən etməli, daha sonra bu məqsədə uyğun komponentləri seçməlidir. Məsələn, ofis işləri üçün sadə sistem kifayət etdiyi halda, dizayn və oyun üçün yüksək texniki göstəricilər tələb olunur. Doğru ehtiyac–doğru texnologiya uyğunluğu uğurlu sistemin əsasını təşkil edir.

Zəmanət və servis şərtləri

Texniki məhsullar alarkən zəmanət müddəti və servis dəstəyi xüsusi önəm daşıyır. Bu, təkcə texniki nasazlıq zamanı pulsuz təmir hüququ deyil, həm də məhsul istehsalçısının öz məhsuluna olan inamını göstərir. Ən azı 12 ay zəmanət təqdim edən modellərə üstünlük verilməlidir. Tanınmış brendlər adətən daha uzunmüddətli zəmanət və rəsmi servis dəstəyi ilə alıcıya əlavə güvən verir. Bəzi məhsullar üçün zəmanət müddəti 24 ay və daha artıq olur. Əgər məhsulda zavod qüsuru və ya vaxtından əvvəl nasazlıq baş verərsə, zəmanət çərçivəsində dəyişdirilmə və ya təmir xidməti təklif olunur. Məhsulun servis şəbəkəsinin genişliyi və xidmət mərkəzlərinə asan çıxış da seçim zamanı nəzərə alınmalı detallardır. QiYMETLERI.AZ saytında təchizatçılar tərəfindən təqdim edilən zəmanət müddətləri və texniki dəstək imkanları haqqında ətraflı məlumat əldə etmək mümkündür. Bu da alıcının gələcəkdə texniki problemlərlə qarşılaşdığı zaman rahatlıqla yardım almasına şərait yaradır.

Büdcəyə uyğun təkliflər tapmaq

Yayğın fikir budur ki, daha bahalı məhsul daha keyfiyyətlidir, lakin bu həmişə doğru deyil. Əslində, orta səviyyəli, lakin uyğun və optimallaşdırılmış komponentlərlə qurulan kompüter çox vaxt yüksək qiymətli, lakin düzgün qurulmamış sistemdən daha effektiv ola bilər. Bütövlükdə sistemin harmoniyası təkcə bir hissənin deyil, bütün hissələrin birgə işləməsinə bağlıdır. Saytda hər büdcəyə uyğun müxtəlif kateqoriyalarda təkliflər mövcuddur. Saytda məhsullar texniki göstəricilərinə görə filtr edilə bilə. Bu da istifadəçiyə həm funksionallıq, həm də qiymət baxımından optimal seçim etməyə imkan verir. Tələbəyə, ofis işçisinə və ya peşəkar dizaynerə uyğun modellər axtarış filtrindən istifadə etməklə daha tez tapıla bilər. Bəzi hallarda təchizatçılar endirim kampaniyaları və ya aksiyalar da təqdim edir.